Bijdrage debat fipronil-affaire

Mijnheer de voorzitter,

‘Wat een ellende.’

Zo vatte mijn partijgenoot Bisschop de situatie bondig samen na afloop van het Tweede Kamerdebat over de fipronil-affaire.

‘Stal schoonmaken, tig keer, buiten om de stal heen schoonmaken, druk, druk, druk met niks, liefst zou ik hard en ver weglopen en nooit meer terugkomen!!’

Mijnheer de voorzitter, een hartenkreet op Facebook op vrijdag 1 september jl. van de eigenaar van Biohof, een biologisch pluimveebedrijf. En deze, afgelopen maandagavond: ‘Natuurlijk is het ook heftig om je zuur verdiende geld te zien verdampen, maar toch het gevoel van onrecht en onmacht, dat maakt je ziek.’ Een privébericht op Twitter van dezelfde ondernemer: ‘Vandaag kregen we te horen dat we een claim van de eierhandel krijgen voor de recall van onze eieren uit Duitsland.  € 85.000.’
 
Of deze, afgelopen vrijdag in de Barneveldse Krant: Pluimveehouder Kieft uit Voorthuizen. Na een brand juist vorig jaar een nieuwe biologische stal in gebruik genomen. ‘Overdag zweet je je de pleuris van het werk. ’s Nachts van de zorgen. Het is niet langer ondenkbaar dat we failliet gaan. Dit houden wij niet vol. Mentaal en financieel niet! Het breekt ons, persoonlijk en onze gezinnen.'

Je zult maar in de situatie zitten dat je niet weet of over een jaar je bedrijf nog hebt en nog kunt blijven wonen op de plaats waar je geboren bent.
 
Mijnheer de voorzitter, noodkreten van hardwerkende ondernemers die dit overkomen is, en er nog dagelijks midden in zitten.

Kortom:

‘Wat een ellende.’

Waarom dit debatverzoek?

Wij willen naast deze mensen staan en het laten blijken dat we als provinciaal bestuur onze inwoners niet aan hun lot overlaten. Wij vinden dat onze Christenplicht. Omzien naar elkaar, dat is leefbaarheid. Hartverwarmende initiatieven vanuit de bevolking zien wij. Mensen die inzamelingsacties willen starten.

Bloedluis

Bloedluis is een ware plaag voor de kippen. Ze worden letterlijk leeggezogen. Dus wil de boer daar wat aan doen. Als er dan eindelijk een werkend middel blijkt te zijn, dat je collega’s ook gebruiken en het bedrijf dat het uitvoert pretendeert gecertificeerd te zijn wat doe je dan? ‘We waren dankbaar dat er eindelijk een middel was,' heb ik letterlijk uit de mond van een pluimveehouder gehoord.

Voorzitter, ik wil me dan ook krachtig verzetten tegen het beeld dat door sommigen wordt neergezet dat het eigenlijk eigen schuld is. Hoe ver moet je dan gaan met de controle van je leveranciers? Moet je voortaan eerst een monster nemen van het veevoer dat je aangeleverd krijgt? Stel dat jouw veevoerleverancier heeft zitten knoeien? En voordat de dierenarts iets gebruikt? Eerst de lijst met toegelaten middelen controleren? Dan moet je wel even 41 pagina’s door op de site. Niet te doen dus.
 
Zelfs pluimveestallen voor onderzoeksdoeleinden van de Wageningen Universiteit en van Schothorst Feed Research zijn met fipronil besmet geraakt. Ook zij hebben gebruikgemaakt van de diensten van het pluimveeservicebedrijf Chickfriend voor de bestrijding van luizen.

Beide onderzoeksinstituten melden dat ze wel navraag hebben gedaan naar de receptuur van het gebruikte middel. Uit de receptuur bleek niet dat er sprake was van een illegaal middel.

Als ze het op de Universiteit niet signaleren, wat moet dan een individuele boer. Hij heeft niet de beschikking over een laboratorium om het te onderzoeken. Overigens neem ik aan dat daar degenen die de beslissing hebben genomen de schade ook niet uit eigen zak betalen.

Onrecht

Mijnheer de voorzitter, pluimveehouders voelen het als onrecht wat hun is overkomen. Nota bene wist de NVWA eind vorig jaar dat er fipronil werd gebruikt. Op 1 januari 2017 werd de norm verlaagd en de NVWA heeft niets gedaan. Want er was geen gevaar voor de volksgezondheid. Vervolgens wordt in juli 2017 gezegd dat het maar beter was geen eieren te eten. Terwijl de volksgezondheid helemaal niet in gevaar is geweest. Het lijkt erop dat de hoeveelheid zout die we op ons eitje strooien veel gevaarlijker is dan de fipronil die er mogelijk in zit.

Gestelde vragen

Wat ons bezig hield en houdt, is wat wij kunnen betekenen voor al die gezinnen, wiens  toekomst nu uiterst onzeker is geworden. Dat was ook de insteek van onze vragen aan het college.

Mijnheer de voorzitter, wij zijn teleurgesteld in de antwoorden. Wij hebben u niet gevraagd om als provincie zelf een noodfonds in te richten, maar wel om daar bij de landelijke overheid voor te pleiten en eventueel aan bij te dragen, gezien het grote economische belang van deze sector voor de provincie Gelderland. Op onze vraag of u zich aan wilt sluiten bij de oproep van de drie noordelijke provincies aan de staatsecretaris is uw antwoord botweg ‘nee’ zonder enige uitleg. Wij vragen het college om nu alsnog die uitleg te geven.

Wat bij mijn fractie ook slecht gevallen is, voorzitter, is de toonzetting in de beantwoording, zowel bij de beantwoording van de vragen van de ChristenUnie als bij de antwoorden op onze vragen. Samengevat ‘eigen verantwoordelijkheid van de boer en voor de rest verwijst u naar Den Haag.’ Wat meer empathie met de sector zou het college bepaald niet misstaan hebben.

U hebt contact gezocht met Den Haag volgens de beantwoording. Wat is daar uitgekomen? Want daar meldt u niets over.

Wat te doen als Provincie?

Voorzitter, waar de SGP-fractie voor wil pleiten is het volgende:

• 1. Alsnog een oproep aan de landelijke overheid om de getroffen bedrijven voor de geleden schade te compenseren en op zijn minst oproept om te onderzoeken wat de mogelijkheden hiervoor zijn. Wij hebben dat verzoek aan college in een motie vastgelegd. (motie 1)
• 2. Achterliggende oorzaak is de vogelmijt, in de volksmond bloedluis. In samenspraak met de pluimveesector in te zetten op meer wetenschappelijk onderzoek naar preventie, monitoring en bestrijding van bloedluis;
• 3. De activiteiten van het Poultry Expertise Centre in Barneveld verder te ondersteunen en voor dit onderzoek extra middelen vrij te maken; (Motie samen met ChristenUnie, CDA en VVD)
• 4. De regie te nemen bij het opzetten van een Task force voor de keten “eieren”  (motie 2)
• 5. Onderzoeken of we als provincie ruimhartige bijdragen kunnen leveren aan innovaties bij de herstart van bedrijven om zo de provinciale doelen met betrekking tot dierenwelzijn en een gezonde leefomgeving te bevorderen. Denk aan het manifest van Salentijn.
• 6. Het uitbreiden van de coachingsgesprekken naar provinciebreed, zoals de gemeenten Barneveld en Ede dat inmiddels doen. (motie 3)  
• 7. Een krachtig signaal vanuit het college waarin de warme steun vanuit de provincie voor deze sector blijkt. Het kan toch niet zo zijn dat wij al deze gezinnen aan hun lot overlaten.  

Dank u wel.

Bennie Wijnne,

Statenlid

De volgende moties zijn in stemming gebracht:

Verworpen:

Verzoeken het College van GS om:
Bij de regering aan te dringen om op korte termijn te onderzoeken welke ruimte de staatssteunregels geven voor vergoeding van kosten voor de vernietiging van besmette eieren, voor het ruien dan wel ruimen van pluimvee, voor bemonstering en testen, en voor de afvoer van mest.

Door Provinciale Staten aangenomen:

Verzoeken GS om:

• In samenspraak met de pluimveesector in te zetten op meer wetenschappelijk onderzoek naar preventie, monitoring en bestrijding van bloedluis;
• De activiteiten van het Poultry Expertise Centre in Barneveld verder te ondersteunen en deze ondersteuning over een jaar te evalueren;