Column: Vóór voedselzekerheid en behoorlijk bestuur

Er zijn van die dossiers die me als Statenlid lang bijblijven. Het World Food Center (WFC) in Ede is daar wat mij betreft een goed voorbeeld van. Een ambitieus plan: een educatief centrum dat bezoekers op interactieve wijze bewust maakt van de wereld achter hun bord. Voedselproductie, duurzaamheid, voedselzekerheid; thema’s die iedere inwoner van Gelderland aangaan.

Het dossier startte zo’n veertien jaar geleden. Wij waren als SGP-fractie aanvankelijk kritisch. Kernvraag toen: is het opzetten van een museum over voedsel wel een kerntaak van de provincie? Die kritische houding van mijn voorgangers heb ik vastgehouden. Bij zo’n omvangrijk project moet je scherp zijn op onderbouwing, exploitatie, inhoud en meer. Maar wat ons opviel, was dat het plan in de loop der jaren steeds sterker werd. Als je dan eenmaal ‘A’ hebt gezegd, moet je ook durven ‘B’ zeggen. Dat deden wij. En daarom stonden wij uiteindelijk achter de komst van het WFC. Ook omdat het Rijk en de gemeente Ede er flink in investeerden.

Het WFC was bovendien geen doel op zich, maar een instrument dat meerdere provinciale doelen diende. Het moest de regio Foodvalley internationaal op de kaart zetten als innovatief kenniscluster op het gebied van voeding en landbouw. Tegelijk wilde men met het centrum een breed publiek – en vooral jongeren – bewust maken van de uitdagingen rond voedselzekerheid. Daarnaast lag er een duidelijke economische ambitie: het versterken van Ede als centrumstad, het aanjagen van werkgelegenheid, en het benutten van het gebied rond de Mauritskazerne voor een nieuwe impuls in wonen, werken en recreatie. Het was daarmee een sleutelproject in de  Gelderse inzet qua ruimtelijke ontwikkeling, economie en educatie.

Des te teleurstellender vonden wij het dat de Staten eind 2023 plots de stekker uit het project trokken. Niet na een zorgvuldige besluitvormingsprocedure met alle benodigde informatie, maar na een consulterende Statenbrief – op een moment dat het formele besluit nog onderweg was. Wij vonden dat niet getuigen van behoorlijk bestuur. Als je jarenlang met partners aan een project bouwt, mag je het niet zomaar op deze manier van tafel vegen. Dat vonden wij toen, en dat vinden we nog steeds.

Tijdens de afgelopen Statenvergadering lag er een voorstel op tafel om de vrijgevallen subsidie – zo’n 10 miljoen euro – beschikbaar te houden voor ruimtelijke en economische opgaven in de gemeente Ede. Oorspronkelijk bedroeg de subsidie 17 miljoen, maar inmiddels was er al bijna 7 miljoen besteed aan planvorming en gemaakte kosten. Een pijnlijke constatering, want dat geld is definitief verloren. Toch steunen wij dit voorstel. Niet omdat wij wilden dat het WFC zou sneuvelen – integendeel – maar omdat de eerder genoemde provinciale doelen nóg belangrijker zijn geworden in de loop der jaren. Veel van de geplande woningen in de regio Foodvalley moeten in Ede gerealiseerd worden. Daar hoort op allerlei gebieden een zogenoemde ‘schaalsprong’ bij qua mobiliteit en economie. Daar wordt het geld nu alsnog voor gebruikt.

We zien deze herbestemming óók als een stukje genoegdoening. Niet alleen financieel, maar ook moreel. Want het besluit om te stoppen met het WFC – en vooral het moment waarop dat besluit genomen werd – verdiende geen schoonheidsprijs.

De SGP blijft staan voor een betrouwbare overheid. En voedselzekerheid? Dat blijft een thema waar we ons met hart en ziel voor blijven inzetten.

Harm Jan Polinder